Παρακολούθηση κύησης

Πρώτη επίσκεψη μετά το θετικό τεστ κύησης

Γίνεται η  υπερηχογραφική επιβεβαίωση της ενδομήτριας κύησης και  η λήψη ενός πλήρους ιστορικού. Σημαντικό είναι να γνωρίζεται εάν υπάρχουν κληρονομικές ανωμαλίες ή παθήσεις και στις δύο οικογένειες. Καλό θα ήταν να έχετε σκεφθεί και καταγράψει όλες τις ερωτήσεις που θέλετε να κάνετε. Δίδεται μία σειρά εξετάσεων , γνωστή ως προγεννητικός έλεγχος.
Μετά οι επισκέψεις γίνονται κάθε μήνα όπου, ελέγχεται η ανάπτυξη του εμβρύου, οι εργαστηριακές εξετάσεις, η αρτηριακή πίεση και το βάρος της εγκύου, εκτός κι αν παρουσιασθεί κάποιο πρόβλημα όπου χρειάζεται συχνότερη παρακολούθηση. Τον τελευταίο μήνα  είναι εβδομαδιαίες.

Μαιευτική Υπερηχογραφία

• Υπερηχογράφημα 1ου τριμήνου & βιοχημικός έλεγχος γνωστό ως Αυχενική Διαφάνεια (NT), 11η-13η εβδομάδα κύησης.

Η Αυχενική Διαφάνεια είναι μία υποηχογενή περιοχή πίσω από τον εμβρυικό αυχένα και παριστά συλλογή υγρού. Η αυξημένη συλλογή υγρού αποδείχτηκε ότι μπορεί να διαγνώσει σε σημαντικό βαθμό τα έμβρυα με χρωμοσωμικές  ανωμαλίες, η συνηθέστερη των οποίων είναι η τρισωμία 21. Επιπλέον, εξετάζει τη παρουσία του ρινικού οστού, τη ροή στο φλεβώδη πόρο, την τριχλώχινα βαλβίδα και τη μέτρηση της γωνίας του προσώπου. Ο βιοχημικός έλεγχος είναι ορμόνες στο αίμα της εγκύου, η PAPP-A και ελεύθερη β- HCG. Το ποσοστό ανίχνευσης χρωμοσωμικών ανωμαλιών κυμαίνεται στο 90-95%.

• Υπερηχογράφημα 2ου τριμήνου, Β΄ Επιπέδου, 21η-24η εβδομάδα κύησης.

Γίνεται εκτενής έλεγχος της εμβρυικής ανατομίας  κατά σύστημα, μέτρηση των αρτηριακών αντιστάσεων στις μητριαίες αρτηρίες και μέτρηση του μήκους του τραχήλου της εγκύου.

• Υπερηχογράφημα 3ου τριμήνου, Doppler, 32η -34η εβδομάδα κύησης.

Έλεγχος της ροής αίματος από τον πλακούντα στο έμβρυο,  μετρώντας την αντίσταση ροής στα αγγεία και συγκεκριμένα στον ομφάλιο λώρο, στη μέση εγκεφαλική αρτηρία και στον φλεβώδη πόρο του εμβρύου. Εξέταση ιδιαίτερα σημαντική σε ορισμένες παθολογικές καταστάσεις.

Επεμβατικές Μέθοδοι Προγεννητικού ελέγχου

• Λήψη βιοψίας Χοριακής Λάχνης (CVS) , 11η -13η εβδομάδα κύησης Αμνιοπαρακέντηση, 16η -18η  εβδομάδα κύησης.

Πραγματοποιούνται σε ορισμένες περιπτώσεις όπου πρέπει να γνωρίζουμε ακριβώς τον καρυότυπο του εμβρύου, με κίνδυνο αποβολής μέχρι 1%.

• Μη επεμβατικός χρωμοσωμικός έλεγχος του εμβρύου, Σήμερα και Αύριο.

Σήμερα, υπάρχει η δυνατότητα με την απλή λήψη αίματος της μητέρας να ανιχνευτούν εμβρυικά κύτταρα, που μπορούν να απομονωθούν και να ταυτοποιηθεί ο καρυότυπος του εμβρύου με επιτυχία της τάξεως του 99% περίπου. Ακόμη βέβαια υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί, έτσι προς το παρόν αυτή η μέθοδος μπορεί  να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια στις περιπτώσεις γυναικών πάνω των 35 ετών με αυχενική διαφάνεια φυσιολογική, που θέλουν να αποφύγουν τον επεμβατικό έλεγχο.
Αύριο, υπάρχει η προοπτική να αντικαταστήσει πλήρως τις επεμβατικές μεθόδους.

Κυήσεις υψηλού κινδύνου

Χαρακτηρίζεται η κατάσταση που υποβάλλει τη μητέρα ή το έμβρυο ή και τους δύο σε μεγαλύτερο κίνδυνο από ότι μία φυσιολογική κύηση. Τα αίτια μπορεί να οφείλονται :

1. Στη μητέρα

Προεκλαμψία, Σακχαρώδης Διαβήτης κύησης, οποιαδήποτε προϋπάρχουσα παθολογία της γυναίκας , ιστορικό επιπλοκών σε προηγούμενη εγκυμοσύνη, ανατομικές ανωμαλίες της μήτρας  και διάφορες  λοιμώξεις

2. Στο έμβρυο

Λοιμώξεις ( έρπης, ερυθρά, ιλαρά, ανεμοευλογιά, σύφιλη, τοξοπλάσμωση), φάρμακα επιβλαβή στο έμβρυο, έκθεση σε εθιστικές ουσίες( καπνός, αλκοόλ, ναρκωτικά).

Αυτές οι κυήσεις χρίζουν εντατικότερη παρακολούθηση δηλαδή, συχνότερες ιατρικές επισκέψεις, εργαστηριακό έλεγχο και υπερηχογραφήματα εμβρύου. Η πρόγνωση τους εξαρτάται από την υποκείμενη νόσο. Τις περισσότερες φορές, η καλή παρακολούθηση οδηγεί στο επιθυμητό αποτέλεσμα.

Άσκηση στην Κύηση

Ο κανόνας είναι ότι μπορείτε να συνεχίσετε ότι κάνατε και πριν την εγκυμοσύνη. Εξαιρετική άσκηση είναι το κολύμπι, ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες . Προτείνονται  οι ασκήσεις του πυελικού εδάφους, που σας βοηθούν να στηρίζετε το βάρος του μωρού και της μήτρας και να ελέγξετε την ανάγκη να ουρείτε. Επίσης υπάρχουν ειδικές ασκήσεις στην προχωρημένη κύηση που βοηθούν να τονώσετε τους μυς, βελτιώνουν την ευλυγισία των αρθρώσεων σας και σας ανακουφίζουν  από προβλήματα όπως π.χ. τους πόνους στην πλάτη.

Διατροφή στην κύηση

Δεν χρειάζεται ειδική δίαιτα, αλλά μία ισορροπημένη διατροφή και να τρώτε σε τακτά χρονικά διαστήματα. Είναι καλύτερα να αποφεύγετε πολύ λιπαρές τροφές που θα αυξήσουν τις καούρες και το βάρος σας. Αποφύγετε ορισμένες τροφές που είναι επικίνδυνες  για την πρόκληση μολύνσεων στο μωρό σας όπως τα μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα (μπρί, ροκφόρ), μισομαγειρεμένο κρέας, αυγά και πουλερικά  και, προψημένα φαγητά.

Ταξίδι και κύηση

Μπορείτε να συνεχίσετε να οδηγείτε, βέβαια με την προϋπόθεση ότι φοράτε πάντα την ζώνη ασφαλείας. Ασφαλώς μετά την 37η εβδομάδα, συνίσταται να αποφεύγεται. Σε περίπτωση τροχαίου, ακόμη κι αν νομίζετε ότι δεν χτυπήσατε, πρέπει να ενημερώσετε τον ιατρό σας.  Μπορείτε να ταξιδέψετε με το αεροπλάνο, εφόσον δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Είναι καλύτερο να το αποφύγετε τις τελευταίες 4 με 6 εβδομάδες γιατί μπορεί να γεννήσετε οποιαδήποτε στιγμή.

Κύηση & οφθαλμοί

Κατά την εγκυμοσύνη  είναι δυνατόν να εμφανισθεί μυωπία ή να επιδεινωθεί μια προϋπάρχουσα. Σε μεγάλους βαθμούς μυωπίας η καισαρική τομή επιβάλλεται μόνο αν  έχει υποστεί αποκόλληση του αμφιβληστροειδή ή αν υπάρχουν σοβαρές αλλοιώσεις ύποπτες για αποκόλληση. Συχνό σύμπτωμα είναι η ξηροφθαλμία  λόγω των ορμονικών μεταβολών αλλά,  συνήθως η χρήση κολλυρίου τεχνικών δακρύων λύνει το πρόβλημα. Σημαντικός είναι ο έλεγχος των ματιών στις περιπτώσεις  Σακχαρώδη Διαβήτη που προϋπάρχει, στην μη ελεγχόμενη Αρτηριακή Υπέρταση και στους έντονους πονοκεφάλους  κατά την κύηση.

Αντισύλληψη μετά τον τοκετό

Η γονιμότητα μειώνεται κατά τη διάρκεια του θηλασμού. Η επιστροφή της γονιμότητας εξαρτάται από τη μεμονωμένη αποκατάσταση των ορμονών και την ένταση του θηλασμού. Θυμηθείτε ότι ο θηλασμός δεν αποτελεί μία αποτελεσματική μέθοδο αντισύλληψης! Οι μη ορμονικές μέθοδοι προτιμούνται κατά τη διάρκεια της γαλουχίας, καθώς δεν επηρεάζουν το γάλα. Αυτές είναι οι μέθοδοι φραγμού δηλαδή, το ανδρικό και γυναικείο προφυλακτικό και τα σπερματοκτόνα. Αφού περάσουν  6 εβδομάδες μετά τον τοκετό και η γυναίκα ακόμη θηλάζει μπορεί να χρησιμοποιήσει Ενδομητρικό σπείραμα (IUD) με χαλκό ή με προγεσταγόνο το οποίο δεν επηρεάζει τη παραγωγή του γάλακτος. Εναλλακτικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί ορμονική αντισύλληψη μόνο με προγεσταγόνο σε διάφορες μορφές ( από το στόμα ή ενέσιμο). Προσοχή το Αντισυλληπτικό Δισκίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνον όταν η γυναίκα δεν θηλάζει.

Μητέρα και Γυναίκα

Δεν υπάρχει λόγος για τον οποίο μία γυναίκα δεν πρέπει να απολαμβάνει το σεξ μετά τον τοκετό όσο και πριν από αυτόν! Ωστόσο, λίγο μετά τον τοκετό η ορμονική ισορροπία δεν έχει επιστρέψει στα φυσιολογικά επίπεδα και, για παράδειγμα, ο βλεννογόνος του κόλπου μπορεί να είναι ξηρός και ευαίσθητος. Αυτό μπορεί να εμποδίσει σωματικά τη σεξουαλική επαφή. Συνιστάται η αποχή από τη συνουσία έως ότου σταματήσει μετεγεννητική αιμορραγία. Ακόμη και ψυχολογικά, είναι ορισμένες φορές δύσκολο για μία γυναίκα να συνδυάσει τον καινούργιο της ρόλο ως μητέρας με εκείνον της σεξουαλικής συντρόφου.

Φυσιολογικός τοκετός ή Καισαρική τομή

Ο τρόπος του τοκετού είναι ιδιαίτερα σημαντικός τόσο για τη μητέρα όσο και για το μωρό. Παρότι ο φυσιολογικός τοκετός είναι ο αρχικός στόχος σε κάθε εγκυμοσύνη, υπάρχουν περιπτώσεις όπου η καισαρική τομή είναι αναγκαία.  Ο τρόπος του τοκετού είναι στη σκέψη κάθε γυναίκας από την αρχή της εγκυμοσύνης της. Όταν, έπειτα από εννιά μήνες, φτάσει η μέρα της γέννας, πρέπει ο ιατρός που η γυναίκα του εμπιστεύθηκε την υγεία τη δική της και του παιδιού της, να αποφασίσει για τον τρόπο του τοκετού. Ο αρχικός στόχος είναι ο φυσιολογικός τοκετός. Το βασικό πλεονέκτημά του είναι η γρήγορη ανάρρωση της γυναίκας. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να μπορεί να γίνει με ασφάλεια για τη γυναίκα και το παιδί. Υπάρχει επίσης η άποψη ότι με το φυσιολογικό τοκετό ενισχύεται ο ψυχικός δεσμός μητέρας-παιδιού, αν και ο θηλασμός και η φροντίδα-ανατροφή του νεογνού ίσως είναι πιο σημαντικά. Ο τοκετός με καισαρική τομή είναι γενικά πιο ασφαλής μέθοδος τοκετού για τη μητέρα και το παιδί, ειδικά όταν υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις. Το μειονέκτημα της καισαρικής τομής είναι τα μετεγχειρητικά ενοχλήματα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ο στόχος δεν πρέπει να είναι η αποφυγή της καισαρικής τομής, αλλά η υγεία της μητέρας και του παιδιού και η χαρά της εξόδου από το μαιευτήριο με ένα γερό παιδί στην αγκαλιά.

Καθ’ έξιν αποβολές

Ορίζουμε 3 ή περισσότερες αποβολές σε κυήσεις μικρότερες των 20 εβδομάδων. Σε αυτές τις περιπτώσεις πολύ σημαντικό είναι αφενός, η λεπτομερής λήψη ατομικού και οικογενειακού ιστορικού και αφετέρου, η ενημέρωση του ζεύγους για την ύπαρξη ενός ποσοστού αδιάγνωστων περιπτώσεων.

Ο πλήρης έλεγχος περιλαμβάνει:

• ενδοκρινολογικό έλεγχο (θυρεοειδή, σακχαρώδη διαβήτη, προλακτίνη, προγεστερόνη)
• ανατομικό έλεγχο (ινομύωμα, ενδομητρικές συμφύσεις)
• καρυότυπο συντρόφων
• λοιμώξεις (ερυθρά, τοξόπλασμα, χλαμύδια, καλλιέργεια κολπικού-τραχηλικού υγρού)
• ανοσολογικά αίτια( αυτοαντισώματα, θρομβοφιλία, αλλοανοσία)
• και διάφορα αίτια όπως νικοτίνη, αλκοόλ, έντονο στρες, έκθεση σε τοξίνες.

Έκτοπη κύηση

Εμφανίζεται  με συχνότητα 1 στις 100 κυήσεις συνήθως, με υπογάστριο άλγος  ή κολπική αιμόρροια. Συμβαίνει όταν ο εμβρυικός σάκος  δεν αναπτύσσεται μέσα στην μήτρα, η  συχνότερη έκτοπη θέση εμφύτευσης είναι η σάλπιγγα ενώ, μπορεί να παρουσιαστεί στην ωοθήκη, στο τράχηλο ή στο κοιλιακό τοίχωμα. Τις περισσότερες φορές δεν υπάρχει αίτιο  και είναι τυχαίο γεγονός. Το σημαντικό σ’ αυτή τη περίπτωση είναι η πρώιμη διάγνωση. Η αντιμετώπιση είναι συνήθως χειρουργική αλλά, σε ορισμένες  περιπτώσεις είναι εφικτή η φαρμακευτική θεραπεία.